PRIMÆ telluris formam, aliam in genere fuisse
ab hodiernâ iam vidimus : atque ut id ultrà
sciamus, qualis erat in specie illa Tellus, & quâ in re
nostræ dissimilis, adducamus iterum in concilium Naturam & Rationem ; præeunte semper, quà licet,
sacrarum literarum lumine. Et quidem idem ille
Sermo Sancti Petri quem suprà citavimus, respicere
videtur & Cœli & terræ ante-diluvianæ formam specialem, his verbis, Cœlum & terra ex aquâ & per aquam
consistentes : quamobrem is qui tum erat mundus, aquâ
inundatus periit. Sed ut verum fatear, non adeò mihi
videtur explicitus & apertus horum verborum significatus, ut ex iis solis definiri possit certò & distinctè
Telluris ante-diluvianæ forma ; quám ideo satius
erit ex naturâ rei primùm investigare, originem &
primigeniam ipsius massam iterum inspiciendo : cuius motus si bene complectamur, atque transitus in
novas facies ex nova distinctione partium, videbimus
tandem quæ primùm exorta est forma concreta & habitabilis, aut exoriri potuit.
Ponamus itaque ante oculos, si placet, Chaos illud
primigenium, quod suprà descripsimus ; exolutæ materiæ massam, fluidam & indiscretam, multifariis
partibus, maioribus, minoribus, quasi omne genûs
compositam : qualis exempli gratiâ hîc exhibetur.