MetamorphosesMachine readable text

Metamorphoses
By P. Ovidius Naso
Edited by: Hugo Magnus

Gotha (Germany) Friedr. Andr. Perthes 1892

Perseus Documents Collection Table of Contents

Funded by The Annenberg CPB/Project

[690] Praebuimus longis Pentheus ambagibus aures
inquit ut ira mora vires absumere posset.
Praecipitem famuli rapite hunc cruciataque diris
corpora tormentis Stygiae demittite nocti.

Protinus abstractus solidis Tyrrhenus Acoetes
[695] clauditur in tectis; et dum crudelia iussae
instrumenta necis ferrumque ignesque parantur,
sponte sua patuisse fores lapsasque lacertis
sponte sua fama est nullo solvente catenas.

Perstat Echionides. Nec iam iubet ire, sed ipse
[700] vadit, ubi electus facienda ad sacra Cithaeron
cantibus et clara bacchantum voce sonabat.
Ut fremit acer equus, cum bellicus aere canoro
signa dedit tubicen, pugnaeque adsumit amorem,
Penthea sic ictus longis ululatibus aether
[705] movit, et audito clamore recanduit ira.

Monte fere medio est, cingentibus ultima silvis,
purus ab arboribus, spectabilis undique campus.
Hic oculis illum cernentem sacra profanis
prima videt, prima est insano concita cursu,
[710] prima suum misso violavit Penthea thyrso
mater. Io, geminae clamavit adeste sorores!
ille aper, in nostris errat qui maximus agris,
ille mihi feriendus aper. Ruit omnis in unum
turba furens; cunctae coeunt trepidumque sequuntur,
[715] iam trepidum, iam verba minus violenta loquentem,
iam se damnantem, iam se peccasse fatentem.
Saucius ille tamen fer opem, matertera dixit
Autonoe! moveant animos Actaeonis umbrae.
Illa, quis Actaeon, nescit dextramque precantis
[720] abstulit: Inoo lacerata est altera raptu.
Non habet infelix quae matri bracchia tendat,
trunca sed ostendens deiectis vulnera membris
adspice, mater! ait. Visis ululavit Agaue
collaque iactavit movitque per aera crinem
[725] avulsumque caput digitis complexa cruentis
clamat io comites, opus haec victoria nostrum est!
Non citius frondes autumni frigore tactas
iamque male haerentes alta rapit arbore ventus,
quam sunt membra viri manibus direpta nefandis.

[730] Talibus exemplis monitae nova sacra frequentant
turaque dant sanctasque colunt Ismenides aras.

Book 4

Book 4

Minyeides.

At non Alcithoe Minyeias orgia censet
accipienda dei, sed adhuc temeraria Bacchum
progeniem negat esse Iovis, sociasque sorores
inpietatis habet. Festum celebrare sacerdos
[5] inmunesque operum famulas dominasque suorum
pectora pelle tegi, crinales solvere vittas,
serta coma, manibus frondentes sumere thyrsos
iusserat, et saevam laesi fore numinis iram
vaticinatus erat. Parent matresque nurusque
[10] telasque calathosque infectaque pensa reponunt,
turaque dant Bacchumque vocant Bromiumque Lyaeumque
ignigenamque satumque iterum solumque bimatrem:
additur his Nyseus indetonsusque Thyoneus,
et cum Lenaeo genialis consitor uvae,
[15] Nycteliusque Eleleusque parens et Iacchus et Euhan,
et quae praeterea per Graias plurima gentes
nomina, Liber, habes. Tibi enim inconsumpta iuventa est,
tu puer aeternus, tu formosissimus alto
conspiceris caelo, tibi, cum sine cornibus adstas,
[20] virgineum caput est. Oriens tibi victus, adusque
decolor extremo qua tingitur India Gange:
Penthea tu, venerande, bipenniferumque Lycurgum
sacrilegos mactas, Tyrrhenaque mittis in aequor
corpora, tu biiugum pictis insignia frenis
[25] colla premis lyncum; bacchae satyrique sequuntur,
quique senex ferula titubantes ebrius artus
sustinet et pando non fortiter haeret asello.
Quacumque ingrederis, clamor iuvenalis et una
femineae voces inpulsaque tympana palmis
[30] concavaque aera sonant longoque foramine buxus.
Placatus mitisque rogant Ismenides adsis,
iussaque sacra colunt. Solae Minyeides intus
intempestiva turbantes festa Minerva
aut ducunt lanas, aut stamina pollice versant,
[35] aut haerent telae famulasque laboribus urgent.

E quibus una levi deducens pollice filum
dum cessant aliae commentaque sacra frequentant,
nos quoque, quas Pallas, melior dea, detinet inquit,
utile opus manuum vario sermone levemus:
[40] perque vices aliquid, quod tempora longa videri
non sinat, in medium vacuas referamus ad aures.
Dicta probant primamque iubent narrare sorores.

Illa, quid e multis referat (nam plurima norat),
cogitat et dubia est, de te, Babylonia, narret,
[45] Derceti, quam versa squamis velantibus artus
stagna Palaestini credunt motasse figura;
an magis, ut sumptis illius filia pennis
extremos albis in turribus egerit annos;
nais an ut cantu nimiumque potentibus herbis
[50] verterit in tacitos iuvenalia corpora pisces,
donec idem passa est; an, quae poma alba ferebat,
ut nunc nigra ferat contactu sanguinis arbor.
Hoc placet, hanc, quoniam vulgaris fabula non est,
talibus orsa modis, lana sua fila sequente: