Hortulus puerorum pergratus ac perutilis Latine discentibus.


Hortulus puerorum pergratus ac perutilis Latine discentibus.
By Ioannes Fontanus
Lyon Loys and Charles Pesnot 1561


Latin Colloquia Collection Table of Contents



Hortulus puerorum pergratus ac perutilis Latine discentibus.

Lusus Monopodii.

Lusus Trunculorum.


Electronic edition published by Stoa Consortium and funded by the NSF-EU. This text has been proofread to a degree of accuracy. It was converted to electronic form using manifest typing errors have been reformed.

 

Lusus Trunculorum.

[ 159 ] Fon

Heus, Rodolphe, ecquid animo tuo sedet latrunculorum ludus?

Rod

Egoquidem illo supra modum oblector nec negarem tecum aciebus decertare, nisi dies, sydus et amoena coeli facies ad deambulationes corporisque exercitia inuitaret. Proinde differamus huiusmodi dimicationes donec auster pluuius nos domi desidere compellat. Nunc vero accersitis aliquot nostrae farinae sodalibus, fixis metis, in hoc maeniali** spacio discum (si libet) librabimus, saluberrimum simul aera captantes.

Fon

En, opportune nobis sese offerunt Brunetius et Ferlatus, socii festiuissimi, quibus lusus magis cordi est quam studium.

Fer

Iamdudum perquirebam qui denariolis aut bessibus me exonerare vellent.

Fon

Minime vero. Nam te neque auidius quisquam lucrum odoratur ac occultat, neque dolentius amittit et [ 160 ] expromit.

Fer

Bona verba, quaeso, videris mihi ex tua voluntate aliorum animos metiri.

Fon

Agedum possitis calumnijs vultis nobis exerceri disco?

Bru

Aiunt huiusmodi lusus genere te omnibus antecellere; adde quod discos vestris pares in promptu non habemus. Proinde si vellitis nos vobis colludere, alium ludum capessamus oportet.

Fer

Ecce attulli vobis e vicinia trunculos seu quis malit pyramidulas aut turriculas.

Rod

Habesne et sphaeram concinnam? Heu, quam imparem et male tornatam.

Bru

Paruo pedi magnum calceum adaptas.

Fer

Aeque vobis ac nobis sine injuria seruiet.

Bru

Sed quaenam erit ludi lex?

Fer

Diuisi in binas partes sphaeram eminus a meta praefixa mittemus, tum cominus vbi ea desierit atque ita iaculando vtra pars prior quatuor et viginti trunculos [ 161 ] deiecerit ab altera duos quadrantes auferet.

Fon

O insignem legislatorem! Agite, sortiamur quomodo stabunt partes. Dii boni, quam pares! Nam, Ferlatus et Rodolphus non facile vinci se sinent.

Bru

Et nos, si animo fueris bono, non leuiter, vt spero, succ[c]umbemus.

Fon

Nunquam concedemus, Rodolphe, vt tu ludum prior auspiceris. Nam longe potiores haberes.

Rod

Experiendum igitur est quibus primum fors faueat: vter nostrum duum proxime sphaeram suum trunculum stiterit, eius erunt priores partes. En, vt bene ominabar, primum mihi ludendum. Spectate.

Bru

Hem, eminus ternos deiecit, cominus quaternos. Ego vero collimabo vt nouenum deiiciam, quem si vnicum ludo eiecero reliquis stantibus (sic habet ludi lex), iam hostem superauero.

Fon

O sodalis foelicissime, [ 162 ] quam recte collimasti, qui quem petebas dejeceris. Duodecim prostrauisti.

Fer

Sed et ego pro virili dabo operam vt eundem hostem prosternam. Heu, male cecidit, ternos tamen deieci. Nunc cominus ludendum. En, quini iacent.

Fon

Erige deiectos. Me miserum! Aberraui a noueno neque vllum deieci. Nihilominus hoc iactu spero aliquid promoturum: quaternos dirui.

Fer

Amabo, Rodolphe, fungere strenui officio.

Rod

Quaterni quos praecogitaueram reciderunt. Quini supersunt, en omnes deiectos.

Bru

Vah, quam aptus esses decutiendis nucibus: vix ita a forti decutiuntur pruna matura, aut a violento Borea poma.

Fon

Victoria sanequam dignissimi estis qui et felicitate et industria nobis praestatis.

Bru

Si te aut hic ludus aut coniuncta infelicitas fastidit, iteremus sortes. [ 163 ]

Bru

*** Satis hoc prolixo lusitatum est, breuiorem capessamus. Qui singulis iactibus plurimos trunculos sternet, ab omnibus teruncium auferet.

Fon

Hoc quoque modo cupio tentare fortunam. Cedo globum. Deieci ternos, succede, Ferlate.

Fer

Heus tu, cur me nuncupas?

Fon

Vt tollamus omnem iurgii molestiisque** ansam.

Fer

Quaternos deieci.

Rod

Quartus ille trunculus tactu sphaerae non est deiectus sed impulsu trunculi volantis.

Fer

Quicquid id est, cecidit, tu interea, lude.

Rod

Erige deiectos trunculos.

Fer

Refer pedem ad metam.

Rod

Quam es in re nihili curiosus.

Fer

Mea maxime refert plus minusue deiicias.

Rod

Ego etiam, cum tuae partes erunt, ita molestum cauillatorem, me tibi exhibebo: Nunc vero vt tu magis inuidia [ 164 ] crucieris, nouenum auferam.

Bru

Vah, nimis acerbi estis. Hoc non est recreare sed torquere se.

Rod

O sors, dirige globum. Hem, ceteris intactis mediam turriculam ludo expuli.

Brun

Heus, Rodolphe, afferisne mihi meum depositum?

Rod

Minime vero, vtere quantis poteris viribus et dexteritate.

Bru

Nisi ille trunculus simul cum noueno deiectus esset, reiterandum omnibus foret.

Rod

Heu, quam timui! Interea vici quadrantem.

Fer

Quoniam adhuc ignoramus quis in hoc lusus genere potissimum excellat, deponamus rursum singuli vel bessem, si lubet.

Rod

Imo semissem.

Bru

Sensim Rodolphe, nimium properas, non esset is ludus sed cruciatus, vbi tantum pecuniae veniret in discrimen.

Fer

Quem quicunque paucissimis iactibus omnes trunculos prostrauerit, lucrifaciet [ 165 ]

Fon

Equidem satius est sic ludere, ita nec nihil ludemus quod est insipidum, nec quod doleat quod est acerbum. Rodolphe, retorque sphaeram.

Rod

Non faciam, quia in manibus meis est, primus ludum aggrediar, vicenis omnes prostraui iactibus.

Fer

Nunc meae sunt vices, en deiectos quindenis.

Fon

Manete, ego denis, aufero brauium.

Bru

Discedo, exhaustus omni pecunia. Vos valete.