Paedologia


Paedologia
By Petrus Mosellanus
Berlin Weidmann 1906

Latin Colloquia Collection Table of Contents


Petrus Mosellanus Ioanni Poliandro Lipsiae apud divum Thomam ludimagistro suo S.

Paedologia

DIALOGVS I. Caspar et Modestus de nundinis fabulantur.

DIALOGVS II. De natali celebrando, de receptis pecuniis deque bono cuiusque genio.

DIALOGVS III. De reditu in patriam, de litteris a parentibus acceptis deque missione flagitanda.

DIALOGVS IV. De conveniendo praeceptore, missione impetranda deque gratiis praeceptori agendis.

DIALOGVS V. De excipiendis scholasticis aliunde advenientibus deque Graecae litteraturae rudimentis in prima aetate addiscendis.

DIALOGVS VI. De recipiendis in disciplinam scholasticis.

DIALOGVS VII. De domicilio commodo atque incommodo deque paupertate atque opulentia scholasticorum.

DIALOGVS VIII. Andreas ac Philippus de vindemia et aucupio loquuntur

DIALOGVS IX. De auctoribus proximo semestri in schola praelegendis.

DIALOGVS X. **Complectens formulas loquendi de feriis.

DIALOGVS XI. Clemens et Remigius de die a feriis secundo, quem Martis vocant, confabulantur.

DIALOGVS XII. De nuptiis, balneis ac viscerationibus.

DIALOGVS XIII. Sixtus et Alexander de ingenii praestantia contendunt.

DIALOGVS XIV. De signo tintinnabulorum deque immodico somno.

DIALOGVS XV. Henricus et Fridericus de ludendi ratione aiunt.

DIALOGVS XVI. Iulianus et Damianus de quaestionibus commissorum, quae die Veneris in ludis exercentur.

DIALOGVS XVII. Petrus et Paulus de desiderio feriarum deque capite lavando agunt.

DIALOGVS XVIII. De canticis deque feriis divi Martini.

DIALOGVS XIX. Martinus et Valerius de ieiunii violata religione deque divae Catharinae, studiorum praesidis, numine.

DIALOGVS XX. Hippolytus et Cletus de frigoris iniuria queruntur.

DIALOGVS XXI. De feriis divi Nicolai deque creando episcopo.

DIALOGVS XXII. Iacobus et Thomas de variis spectaculis colloquuntur.

DIALOGVS XXIII. Conradus et Aegidius de ieiuniorum ratione disserunt.

DIALOGVS XXIV. Penius et Franciscus de feriis nataliciis Christi confabulantur.

DIALOGVS XXV. Brutus et Petrucius de novi anni ingressu loquuntur deque missitandis strenulis.

DIALOGVS XXVI. Valerius et Nicolaus de cereis in feriis beatae virginis gestandis agunt.

DIALOGVS XXVII. Fabianus et Franciscus de Bacchanalibus Christianorum fabulantur.

DIALOGVS XXVIII. Vitus et Severus de ieiunio deque confessione, quam vocant.

DIALOGVS XXIX.

DIALOGVS XXX. Paulus et Lucas de sanctorum communione colloquuntur.

DIALOGVS XXXI. Vrbanus et Kilianus de lustratione urbis et arvorum fabulantur.

DIALOGVS XXXII. Leopoldus et Severus de spectaculis comoediarum tragoediarumque exhibendis fabulantur.

DIALOGVS XXXIII. Basilius et Gregorius de coronis gestandis deque earum vario genere colloquuntur.

DIALOGVS XXXIV. Raphael et Servatius de feriis divi Vrbani confabulantur.

DIALOGVS XXXV ET VLTIMVS. Cornelius et Gulielmus de commodis ac molestiis variorum temporum disserunt.

DIALOGVS X. Phaedrus et aetate et eruditione maior cum fratre suo Ioanne loquitur.

DIALOGVS XXXVII ET VLTIMVS. Pandulphus, Ludimagistri magister, Hieronymus scholasticus, et Ludimagister consultant, in quam potissimum academiam studioso sit commigrandum.

Praeceptiuncula de tempore studiis impartiendo a Petro Mosellano adulescentulis disciplinae suae commissis tradita.

P. Mosellanus discipulis suis salutem.

Electronic edition published by Stoa Consortium and funded by the NSF-EU. This text has been proofread to a degree of accuracy. It was converted to electronic form using Manifest typing errors have been reformed.
 

Petrus Mosellanus Ioanni Poliandro Lipsiae apud divum Thomam ludimagistro suo S.

Es tu quidem, mi Ioannes, iam annos multos re ipsa expertus, quanta cum difficultate et quam sero infirma puerorum aetas ad Latinitatis antiquae imitationem perveniat. Nam cum post prima rei grammaticae rudimenta tenera ingenia statim ad Latini sermonis usum adigantur nec tamen ulla eis via ad hanc rem demonstretur, fit, ut, dum utcumque quod iubentur praestare conantur, novam quandam loquendi rationem plane barbaram et per vernaculi sermonis vestigia ingredientem inter se sibi ipsi confingant. Quod vitium rudibus animis et per hoc tenacioribus primum impressum postea nulla arte deleri potest. Atque haec causa mihi videtur, quod non Germani solum, sed et Itali, qui nobis hac parte feliciores videri volunt, sermone cotidiano immundo adeo et parum proprio utuntur. Videas enim bonam partem eorum, qui hodie linguam Latinam profitentur, in loquendo nihil minus spirare quam nativum illum et incorruptum Romani sermonis odorem, ut candidissimae eloquentiae scriptor Fabius de extemporali orationis facultate frustra scripsisse videatur. Quid quod hoc malum gravioris etiam aetatis profectibus omnem aufert gratiam? Alioqui qua causa male audiunt apud Quintilianum et item Gellium *o)yimaqei=s, nisi quod quia a teneris, ut aiunt, unguiculis optimis non sunt adsueti? Obvia quaeque in auctoribus citra delectum in suum usum converrunt, ut dictio eorum omnis non propria et domi suae nata, sed e variis scriptoribus ostiatim quasi mendicando congesta delicati iudicii hominibus non possit non putere. Haec cum tu non minus acute quam graviter perpenderes nihilque haberes potius quam puerorum, qui tuae fidei sunt concrediti, rudem et ad omnia sequacem animum ad optima quaeque perducere, mecum egisti saepe, ut loquendi formulas aliquot, quibus ea aetas uti posset, conscriberem. Diu, ut nosti, sum reluctatus, partim quod ipse gravioribus occupatus hanc operam utilissimam quidem illam, sed in speciem tamen humilem et paene sordidam dedignarer, partim quod, quia in ludis eiusmodi ipse non admodum essem versatus, vix possem eam quasi personam cum decoro gerere. Videbam enim ad hanc fabulam agendam opus fore denuo repuerascere et, ut ait Flaccus, ludere par impar, equitare in harundine longa. Sed cum tu rogandi finem faceres nullum pariterque te, qui probe puerorum sensum calleres, si qua nobis hac parte deessent, suppleturum promitteres, volui quamvis calumniam subire potius quam vel tibi amico tum sinceriter amanti tum prudenter roganti quicquam negare vel meo pudore publicum pueritiae commodum diutius remorari. Iam si quis est, qui vehementer putet indignum has, sicuti prima fronte videntur, nugas in chartarum perniciem scribi, is mihi virum paulisper exuat et in puerum redeat cogitetque iam primum sibi Latini sermonis usum discendum. Statim, opinor, videbit, quam facile et nullo paene negotio per eiusmodi fabulas velut quosdam gradus ad Terentii proprietatem ac Ciceronianam facilitatem prima illa aetas traduci potuisset. Quis autem laturus esset, immo quis non statim exsibilaturus, si ex puerili persona tetricam istam senum sapientiam sonarem? Tametsi sunt his nugamentis nostris admixta quaedam, quae seria ducere videri possint, usque adeo, ut et hoc nomine ab Aristarchis istis vix tutus sim futurus. Sed malui ego decori paulisper oblitus paucula subinde aspergere, quae, si pueris suis litteratores praelegant attente, queant cum studiorum abusum tollere tum pueritiae mores ad Christianam regulam corrigere. Hos labores tibi, mi Poliander, dicare volui nominatim, ut, qui auctor nobis et adiutor ad haec scribenda fuisti, idem quoque suscipias, quicquid id est libelli, tua facundia, auctoritate ac gratia tuendum. Quod si ex hac editione ad te impulsorem et me scriptorem aut nulla aut tenuis admodum gloria redibit, solemur nos ipsi per hoc, quod nullo popularis aurae pruritu, sed pio et simplici animo uterque nostrum hoc negotium tractavimus, tu adhortando, ego scribendo, siquidem iuvare studuimus saltem aliquos, nocere nemini. Bene vale. Lipsiae, ipsis feriis divi Matthaei apostoli, anno MDXVIII.