JANI NICII ERYTHRAEI EUDEMIA LIBER I

I 1. Iam Sejani conjuratio palam illuxerat et Tiberii crudelis animus in omne genus feritatis eruperat, cum ego, Flavius Vopiscus Niger, et mecum Paulus Aemilius Verus, qui in ejusdem conjurationis societate tanquam in equo Trojano includebamur, veriti ejus saevitiam, noctu clam navim quae in Africam solvebat, ascendimus, ut inde in remotissimas orbis terrae partes transferremur, ubi neque Tiberii neque Urbis nomen audiretur. 2. Sed votis nostris Fortuna, largius etiam quam optabamus, occurrit. Nam, cum aliquandiu tranquillo placidoque mari vecti essemus, decimo post die, saevo et implacabili uti coepimus. Etenim subito inhorruit atque erumpentibus undique ventis, ita desaeviit ut aliquos post menses, naufragos nos et pene perditos, armamentis fere omnibus amissis, in longinquas et incertas regiones abstraxerit. Itaque, sarcinulis nostris collectis, in quibus erant gemmae complures atque auri magna vis, in terram descendimus. 3. Ac primo vastae regiones occurrunt desertae: nulla in illis arbor, nullum aedificium, nullum culti soli vestigium. Tum aperuere se campi, virenti gramine laeti omnique florum varietate vestiti, liquores amnium perlucidi, lacus limpidissimi, dulcibus aquis passim manantibus decurrentibusque collecti, colles amoenissimi, vitibus arboribusque consiti. 4. Quorum unus paulo eminentior ceteris, impositas sublimi vertice ferebat aedes, modicas illas quidem, sed lepide factas atque venuste, ante quas formosissima morus, depellendi aestus causa, ramos late fundebat. Quem locum domino ad quietem animi et delectationem quaesitum esse, docebat inscriptio aedibus praefixa.

5. Loci amoenitas et lassitudo fessos ad requiem vocabat, sed fames et cupiditas cognoscendi quo coelo tegeremur quodque hominum genus ea loca teneret, progredi longius cogebat. Sed vix millia repsimus tria, cum nova rerum facies se offert: loca horrida, inculta, vepribus ac spinis obsita, speluncae in incredibilem altitudinem depressae, aditus asperi ac perangusti, modo ascensus, modo descensus, atque in praecipitia. 6. Sed haec quoque incommoda evadimus et in aequatam agri planiciem devenimus. Rursus flores lectissimi, aquae perennes, arbores procerrimae ac viridissimae et, in summa ejus agri planicie, horti perpetua macerie conclusi conspiciuntur. In quorum aditu hoc hexastichon capitalibus litteris affabre insculptum, perlegimus.

7. Et quia loci cultus et elegantia spem dabat, brevi affuturum qui nos certos faceret quo sub caelo aut quibus in regionibus animam duceremus, membra longo itinere defatigata in herba projecimus, sub umbra quam multae atque procerae ulmi, ad opacandum eum locum patulis diffusae ramis, efficiebant.